Yenidoğan Dönemi
Yenidoğan Dönemi
Bebeklerin dünyaya geldikleri ilk 28 gününü içine alan döneme "yenidoğan dönemi" denir. 37 gebelik haftasından önce doğan bebeklere "prematüre bebek" adı verilir. 36-37 gebelik haftasında doğan bebekler ise sınırda prematür olarak nitelendirilir. Düşük doğum ağırlıklı bebek terimi, gebelik haftasına bakılmaksızın 2.500 g'ın altında doğan bebekleri ifade eder. Bu bebeklerin tamamı prematüre olmayabilir. Zamanında doğan, ancak düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerin nedenleri araştırılmalıdır. Bu bebeklerde kan şekeri düzeyleri izlenmelidir. Çünkü yağ ve glikojen depoları az olduğundan hipoglisemi sık görülür. Ayrıca bu bebeklerin sarılık riski de daha yüksektir.
Yenidoğan Sarılığı
Zamanında doğan bebeklerin %60'ında ve prematüre olan bebeklerin %80'inde yenidoğan sarılığı ortaya çıkar. Bu sarılık genellikle gözlerin beyazında ve yüzünde başlar, ardından aşağı doğru yayılır. Eğer karın bölgesine ulaştıysa sarılığın arttığı düşünülmelidir. Gözle yanılmaları önlemek adına sarılık durumunu değerlendirmek için bilirubin düzeyi kan testi yapılması tavsiye edilir. Sarılığı oluşturan bilirubin, düşük miktarlarda antioksidan özellik gösterdiği için faydalıdır. Yenidoğan bebeklerde antioksidanlar az olduğundan bazı akciğer, beyin ve bağırsak hastalıklarının önlenmesine yardımcı olabilir. Ancak bilirubin miktarı çok yükseldiğinde kan-beyin bariyerini aşarak beyin hücrelerine zarar verebilir. Bu da kernikterus adı verilen beyin hasarına neden olabilir.
Bilirubin hangi düzeylerde tehlikeli hale gelir?
Amerikan Pediatri Akademisi'nin kriterlerine göre değerlendirildiğinde kritik bilirubin düzeyleri, bebeğin doğum ağırlığına ve yaşına bağlı olarak değişir. Örneğin, 2.500 g üzerindeki 3 günlük bebeklerde, bilirubin değeri 17 mg/dl'nin üzerinde ise fototerapi başlatılmalıdır.
Ruj ve diğer güzellik konuları ile ilgili kılavuzlar için Ruj platformuna üye olmayı unutmayın.
Sarılığın tedavisi nasıl gerçekleşir?
Eğer bilirubin düzeyi fototerapi seviyesine ulaşırsa özel bir ışık tedavisi olan fototerapi başlatılır. Bu tedavi sayesinde bilirubin, suda çözünebilen bir yapıya dönüşerek idrar ve dışkı ile atılabilir pozisyona gelir. Kan grupları uyumsuzluğu varsa ve bilirubin yüksekliği kan değişimi sınırına yaklaşıyorsa intravenöz immünoglobulin (IVIG) verilebilir. Tüm tedavilere rağmen bilirubin yine de çok yüksekse kan değişimi uygulanır. Bu noktada bebeğin iyi beslenmesi, dışkı yoluyla atılan bilirubin miktarını artırarak düşmesine yardımcı olur.
Yenidoğan Beslenmesi
Bebeğin yeterli beslendiği belirtiler arasında günde 25-30 g alım yer alır, ki bu normaldeki en düşük sınırlardan biri olan günde 20 g'nin üzerindedir. Bebekler, ilk 5 günde %10'a kadar kilo kaybedebilir. Ancak bu oranı aşan kilo kaybı değerlendirmeye alınmalıdır. Beslenme durumu, aşırı ağlama ya da aşırı uyuma durumlarına dayanmamalıdır. Yenidoğan bebeğin bulunduğu ortamın sıcaklığı ise 22 ile 24°C arasında olmalıdır. 24°C'nin üzerindeki sıcaklık, bebeğin aktivitesinin düşmesine, aşırı uyumasına ve beslenememesine sebep olabilir.
Yenidoğan Göbek Bakımı
Yenidoğan bebeğin göbek bakımı için göbeğin kuru ve temiz tutulması önemlidir. Göbek bakımında %70'lik alkol kullanılabileceği gibi kendi kendine düşmesi beklenerek de işlem yapılabilir. Batticon gibi iyotlu solüsyonlar, tiroid hormon düzeylerini etkileyebileceğinden göbek bakımında tercih edilmez. Bebeğin göbek düşene kadar yıkanmaması, göbeğin kuru kalmasını kolaylaştırır. Bu dönemde bebeğin vücudu, göbeğine dokunmadan kaynatılıp ılıtılmış su ile nazikçe silinmelidir. Genellikle 10 günün sonunda göbek bağı düşecektir.